Apirilaren 21ean izango dira EAEko hauteskundeak. Kalapiek aztertu nahi izan ditu alderdiek hauteskunde programetan mugikortasunaren arloan aurkezten dituzten proposamenak. Mugikortasunari buruzko proposamen guztiak atera ditugu (programan idatzita datozen bezala), eta letra lodiz nabarmendu ditugu mugikortasun aktiboa sustatzearekin lotutakoak. IAren bidez ere galdetu dugu: “Zer ekintza proposatzen dira bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko?”, eta erantzunak ere sartu ditugu. Azkenik, hauteskunde-programetako hitz giltzarri batzuk zenbatu ditugu. Espero dezagun ahalik eta modu objektiboenean egindako azterketa honek balio izatea boto-emaileek alderdi bakoitzak mugikortasunaren arloan egindako proposamenak hobeto ezagutzeko. Datorren astean beste argitalpen bat argitaratuko dugu gure balorazio orokorrarekin.

EAJ/PNV

Mugikortasunari buruzko proposamenak:

EAJ-PNVtik mugikortasun jasangarriagoa eta arduratsuagoa bultzatzen jarraituko dugu. Horretarako, konpromiso hauek hartzen ditugu:

1. Abiadura Handiko trenaren lanak amaituko ditugu.
2. Salgaien trenbide-mugikortasuna sustatuko dugu, gure portu nagusietako salgaien trenbide-konexioa bultzatuz.
3. Garraio publikoaren erabilera sustatuko dugu, erabileragatiko deskontu progresiboen bidez.
4. Tarifen integrazioaren arloan aurrera egiten jarraituko dugu, edozein pertsona Euskadin zehar garraio publikoan mugitzeko aukera izan dezan, eta txartel bakarra izan dezan, edozein modu eta lurralderentzat baliagarria.
5. Automobil-parkea berritzea sustatuko dugu, erabilera- eta errenta-irizpideak ezarriz, eta, horrela, barne-errekuntzako ibilgailuak erostea erraztuko dugu, askoz eraginkorragoak eta gutxiago kutsatzen dutenak.
6. Sentsibilizazio-kanpainak egingo ditugu mugikortasun iraunkorrago eta aktiboago bati buruz
7. Eusko Jaurlaritzak portuen eta aireportuen eskumena bere gain hartzea eskatuko dugu, mugikortasun iraunkorreko politika integral eta kohesionatu bat diseinatu ahal izateko, modalitate posible guztietan.

IA erantzuna: Zer ekintza proposatzen dira bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko?

Bizikletaz eta oinez mugitzea sustatzeko, honako ekintza hauek proposatzen dira:

1. Mugikortasun iraunkorrago eta aktiboago bati buruzko sentsibilizazio-kanpainak egitea.
2. Oinez eta bizikletaz mugikortasun aktiboa sustatzea, energia-trantsizioa aukera iraunkorragoetara bideratuta.
3. Berdintasuna eta ekitatea sustatzea kirolean, kirol egokitua barne, mugikortasun inklusiboa eta berdintasun- eta kohesio-balioen adierazgarria sustatzeko.
4. “Maialen Chourraut – Orbeldi ur bizietako kanala” sortzea Usurbilen, aire zabaleko jarduerak eta mugikortasun aktiboa sustatzeko.

Ekintza hauek mugikortasun jasangarriagoa eta arduratsuagoa bultzatzeko estrategia integral baten parte dira, ingurumenarekin lagunkoiagoak diren garraio-aukeretarako trantsizioarekin bat datorrena.

EH-Bildu

Mugikortasunari buruzko proposamenak:

Dokumentuan mugikortasunari buruzko proposamenak mugikortasun iraunkorraren sustapenean eta garraio publikoaren hobekuntzan oinarritzen dira. Hona hemen funtsezko neurrien laburpena:

1. Txartel bakarra: Garraio publikoaren erabilera errazteko eta intermodalitatea hobetzeko txartel bakarra ezartzea eta sustatzea.
2. Garraio publikoaren maiztasuna handitzea: Garraio publikoko zerbitzuen maiztasuna nabarmen handitzea, erabiltzaileentzat irisgarriagoak eta komenigarriagoak izan daitezen.
3. Aldiriko Trenbide Sarea hobetzea: Aldiriko trenen geltokiak eta maiztasunak hobetzea proposatzen da, baita Miranda, Gasteiz eta Altsasu lotuko dituen linea berri bat sortzea ere.
4. Garraio publikoaren koordinazioa: Lurralde eta herri mailako garraio publikoko modu eta zerbitzuen arteko koordinazioa indartzea.
5. Hurbiltasunean Oinarritutako Plangintza: Urgentzia eskualdea lurralde-antolamendurako eta mugikortasunerako erreferentzia-unitatetzat jotzen duten politika deszentralizatzaileetan, etxearen eta lanaren arteko loturetan, ikasketetan, erosketetan eta zerbitzu publikoetan, bai eta elikaduran, uretan eta energian ere.
6. Azpiegitura Politikaren Berrikuspen Integrala: Azpiegitura-proiektuen ebaluazioa, berotegi-efektuko gasen emisioei eta energia-kontsumoari dagokienez, klima-balantze negatiboa dutenak baztertuta.
7. Lurralde Antolamenduaren Legea: Legea eguneratzea, lurzoruaren kontsumo murriztuari, osasunari, genero-ikuspegiari eta klima-aldaketari buruzko manu berrietara egokitzeko.
8. Lanpostuen trukea: Plan bat onartzea sektore publikoan lanpostuen trukea errazteko, bizilekuaren eta lantokiaren hurbiltasunean oinarrituta.
9. Telelana: Telelana astean 3 egunetan aplikatzea, norberaren bizitza, familia eta lana hobeto uztartzeko eta joan-etorriak murrizteko.
10. Euskadiko Garraio Agintaritza: Agintaritza indartzea garraioaren koordinazioa hobetzeko eta deskontu-politiketan sakontzeko.

Neurri horien helburua ibilgailu pribatuarekiko mendekotasuna murriztea, berotegi-efektuko gasen emisioak murriztea eta herritarren bizi-kalitatea hobetzea da, garraio publikoko sistema eraginkorrago eta iraunkorrago baten bidez.

IA erantzuna: Zer ekintza proposatzen dira bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko?

Emandako testuinguruan, ez dira berariaz aipatzen bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko ekintza espezifikoak. Hala ere, ondoriozta daiteke proposatutako neurri batzuek zeharkako eragina izan dezaketela garraiobide jasangarri horien sustapenean. Adibidez, azpiegituren politikaren berrikuspen integralak eta hurbiltasunean oinarritutako plangintzak bizikletaz eta oinez mugikortasuna erraztuko duten azpiegiturak sortzea barne har lezakete, bizikleta-errei eta espaloi zabalago gisa. Gainera, autoentzako asfaltoaren aurrean, elkarguneei eta naturari lehentasuna ematen dieten espazio publikoen berrantolaketak bizikletaren erabilera eta oinez ibiltzea ere bultza ditzake.

PSE-EE

Mugikortasunari buruzko proposamenak:

Euskadiko Alderdi Sozialistak (PSE-EE) mugikortasun iraunkorra ardatz duten hainbat proposamen aurkeztu ditu bere hauteskunde-programaren barruan. Proposamen horien helburua Euskadiko gizarte-kohesioa eta bizi-kalitatea hobetzea da, trantsizio energetiko eta digitalarekin bat eginez. Jarraian, ekimen nagusiak laburbiltzen dira:

1. Mugikortasun Iraunkorreko Planak: Plan horien onarpena bultzatuko da erakunde guztietan, Euskadiko Mugikortasun Jasangarriaren Legearen helburuak lortzeko ekintza ebaluagarriekin.
2. Garraio Publikoa eta Eraginkortasun Energetikoa: Garraio publikoko lineen hazkundea eta hedapena energia-kontsumoaren eta berotegi-efektuko gasen murrizketarekin konbinatuko dira.
3. Baliabide hidrikoen eta energetikoen erabilera: Garraio publikoko ibilgailuen garbiketan ura aurrezteko neurriak sustatuko dituzte eta tailerretako argiztapenaren ordez LED jarriko dute, energia-kontsumoa murrizteko.
4. Ibilgailu Elektrikoak eta Teknologia Garbiak: Enpresa publikoetako barne-ibilgailuen ordez ibilgailu elektrikoak jarriko dituzte eta autobus hibridoak eta elektrikoak erostea eta hidrogenoa erabiltzea sustatuko dute.
5. Zero emisioko ibilgailuentzako pizgarriak: Bonifikatutako tasekin aparkatzea eta zero emisio etiketa duten autoentzako eremu mugatuetarako sarbidea bermatuko dute.
6. Abiadura Murrizketa eta Emisioak: Abiadura murrizteko sistemak ezarriko dituzte CO2 emisioak murrizteko.
7. Mugikortasun aktiboa: Bizikleta eta motozikleta elektrikoen erabilera sustatuko dute, banaketa-enpresentzako dirulaguntzak eta azpiegitura egokiak sortzea barne.
8. Tarifen integrazioa eta garraio publikoa: Tarifen integrazioan eta garraio publikoaren erabilera intentsiboaren sustapenean lan egiten jarraituko dute, trena eta tranbia bereziki azpimarratuz.
9. Zero Emisioko Garraio Publikoko Flotak: Garraio publikoko floten elektrifikazio eta hidrogenaziorantz aurrera egingo dute, 2030erako zero emisio lortzeko helburuarekin.
10. Bizikleta-azpiegiturak: bizikleta-egiturak areagotuko dituzte eta bizikletaren eta beste garraiobide batzuen arteko intermodalitatea sustatuko dute.
11. Garraio Agintaritza Probintzialak: Garraio publikoaren kudeaketa integrala egiteko eskumen zabalak dituzten garraio-agintaritzak sortu edo indartuko dituzte.
12. Deskontuak eta doakotasuna garraioan: Gazteentzako, langabetuentzako eta Gizarte Bonuaren onuradunentzako garraio publikoan deskontu progresiboen eta doakotasunaren sistema bat ezarriko dute, familia-errentaren arabera.
13. Irisgarritasuna eta Teknologia: Garraio publikoan irisgarritasuna hobetuko dute eta bidaia multimodalak planifikatzeko sistema informatikoak garatuko dituzte.
14. Mugikortasun Iraunkorraren Legea: Lege honen ezarpena babestuko dute, trenbideko garraioa eta mugikortasun aktiboa azpimarratzen baititu.
15. Hiri Trinkoaren eredua: Garraio publikoa eta mugikortasun aktiboa bultzatuko dituen hiri-eredua sustatuko dute, ibilgailu pribatuarekiko mendekotasuna murriztuz.

Proposamen hauek islatzen dute PSE-EEk ingurumenarekin iraunkorra, ekonomikoki eraginkorra eta sozialki inklusiboa izango den mugikortasunarekin duen konpromisoa, Euskadi konektatuagoa eta ingurumen-inpaktu txikiagokoa bilatuz.

IA erantzuna: Zer ekintza proposatzen dira bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko?

Euskadiko Alderdi Sozialistak (PSE-EE) hainbat ekintza proposatu ditu bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko, garraio-sistema iraunkorragoa eta eraginkorragoa sortzeko helburuarekin. Ekintzen artean daude:

1. Bizikletentzako azpiegitura handitzea: Lurraldeko bizikletentzako azpiegiturak nabarmen handitzeko konpromisoa hartzen dute, garraio garbiaren ardatz nagusitzat hartuz eta inpaktu akustiko txikiarekin.
2. Bizikletaren intermodalitatea: Bizikleta, ahal den neurrian, beste garraiobide batzuekin integratuko da, erabilera konbinatua erraztuz eta haren irismena hedatuz.
3. Mugikortasun aktiboa lehenestea: Oinez eta bizikletaz egindako joan-etorriak bultzatuko dira ibilbide laburretarako lehentasunezko modu gisa, zerbitzuen arteko lotura errazten duten eta kutsadura atmosferikoa murrizten duten hiri trinkoen ikuspegiarekin lerrokatuz.
4. Babesleku klimatikoak eta berdatzea: Eskola-hiri eta -patioak berdatzea sustatuko da, eta, horren barruan, mugikortasun aktiboa erraztuko duten korridore ekologikoak eta berdeguneak sortzea.
5. Mugikortasun iraunkorrerako laguntza: Mugikortasun iraunkorra, aktiboa eta osasungarria sustatuko da, hainbat legegintza-ekimenen eta azpiegituretan inbertitzeko ekimenen bidez.
6. Bizikletentzako aparkalekuak: Zerbitzu publikoetako eraikinetan, garraio-geltokietan eta bizitegi-eraikin berrietan bizikletentzako aparkalekuak jarriko dira.
7. Bidaia Multimodalak Planifikatzeko Sistemak: Bizikleta eta oinezko joan-etorriak integratuko dituzten bidaiak planifikatzea ahalbidetuko duten sistema informatikoak garatuko dira, ibilbiderik azkarrena edo jasangarriena bezalako aukerak eskainiz.
8. Mugikortasunaren demokratizazioa: Bizikleta bidezko mugikortasuna barne hartzen duten garraio publikorako laguntzak ezarriko dira, erabilera zabaltzeko eta pedagogia egiteko garraio kolektibo publikoaren alde.
9. Hiri zirkular eta osasungarriak: Hiri zirkularretarantz eta ingurumenaren aldetik jasangarriak direnetarantz aurrera egitea da helburua, eta horrek oinez eta bizikletaz mugitzeko aukera errazten duen hiri-diseinua eskatzen du.

Neurri hauek ibilgailu pribatuarekiko mendekotasuna murrizteko eta jasangarritasuna eta gizarte-kohesioa bultzatuko dituen hiri-eredu bat sustatzeko ikuspegi zabalago baten parte dira.

Podemos/Ahal dugu

Mugikortasunari buruzko proposamenak:

Hauteskunde-programak iraunkortasunaren eta energia-eraginkortasunaren ikuspegitik heltzen dio mugikortasunari, auto pribatuarekiko mendekotasuna murrizteko eta garraiobide ekologikoagoak sustatzeko. Funtsezko proposamenek honako hauek jasotzen dituzte:

1. Hezkuntza- eta kontzientziazio-kanpainak: Auto pribatuaren erabilera murrizteak ingurumenean eta osasunean dituen onurei buruz herritarrei informazioa emateko ekimenak garatzea.
2. Egungo mugikortasun-eredua berrikustea: garraio kolektiboa eta alternatiba jasangarriak sustatzea, automobil pribatuak lehenesten duen mugikortasun-eredua berrikusita.
3. Hiri-eredu iraunkorrak: Mugikortasun-beharra distantzia luzeetara murriztuko duten hiri-ereduak sortzea, mugikortasun iraunkorra lurralde- eta hirigintza-plangintzan integratuz.
4. Garraio aktiboaren sustapena: Bizikletaren erabilera eta oinezkoen joan-etorria sustatzea, azpiegitura seguruak eta hiri-mugikortasun iraunkorreko politikak sortuz.
5. Garraio ez-motorduna lehenestea: Bizikleten erabilera eta oinezkoen joan-etorria sustatzea, eta legedia aldatzea bizikletentzako aparkalekuen azpiegitura hobetzeko.
6. Dauden azpiegiturak optimizatzea: Azpiegitura berriak eraiki aurretik, daudenak optimizatzea bilatuko da.
7. Tokiko ekonomia eta garraioen murrizketa: Tokiko ekonomia bultzatzea, merkantziak distantzia luzeetara garraiatzeko beharra murrizteko.
8. Mugikortasun iraunkorreko korridoreak: Garraiobideak integratzen dituzten korridoreak ezartzea, automobilarekiko mendekotasuna murrizteko.
9. Enpresentzako mugikortasun-planak: Enpresei berariazko mugikortasun-planak sortzen laguntzea.
10. Automobilgintzaren sektorearen birmoldaketa industriala: Birmoldaketa industriala teknologia garbiagoetara bideratzeko beharrezko lanari ekitea.
11. Emisio Txikiko Eremuak (BBE) arautzea: Udalerrietan BBEren ezarpena bultzatzea eta Hiri Mugikortasun Iraunkorreko Planak egokitzea.
12. Zikloturismoa eta bide berdeak sustatzea: zikloturismoa sustatzea eta bizikleta eta oinezkoentzako azpiegitura seguruak garatzea.
13. Mugikortasun iraunkorreko hezkuntza: Eskola-curriculuma zabaltzea, bizikleta gidatzeari eta bide-segurtasunari buruzko prestakuntza jasotzeko.
14. Motorizatu gabeko joan-etorrietarako pizgarriak: Motorizatu gabeko joan-etorriak errazteko pizgarriak eta neurriak ezartzea.
15. Garraio-sareak integratzea eta finantzatzea: garraio-sareen integrazioa bultzatzea eta tarifa-sistema bakarra ezartzea.
16. Elektrifikazioa eta garraio elektrikorako laguntza: Funtsezko sektoreetan elektrifikazioa sustatzea eta inbertsio-lerroak ezartzea auto elektrikoaren ezarpena babesteko.

IA erantzuna: Zer ekintza proposatzen dira bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko?

Proposamen hauen helburua da garraio-eredua jasangarria, eraginkorra eta ingurumena errespetatzen duena izatea, bizi-kalitatea hobetuz eta ingurumen-aztarna murriztuz. Bizikletaz eta oinez mugitzea sustatzeko, hauteskunde-programak hainbat ekintza zehatz proposatzen ditu:

1. Azpiegituren garapena: Administrazio eskudunekin lankidetzan jardungo da oinezkoentzako eta txirrindularientzako sareak sortzeko, motorizatu gabeko joan-etorri seguruak eta lagunkoiak bermatzeko. Horren barruan sartzen dira bidegorriak eta oinezkoentzako bideak eraikitzea, hiriguneak eta langileak erakartzeko poloak lotuko dituztenak, eta bizikletentzako aparkaleku seguruak sortzea.
2. Oinezkoen inguruneei buruzko legeria: Legez bermatuko da oinezkoentzako inguruak irisgarriak, erosoak, seguruak eta atseginak izatea herritar guztientzat.
3. Informazio- eta kontzientziazio-kanpainak: Gazte-gaztetatik egingo dira kanpainak desplazamendu-ohitura osasungarriak sustatzeko eta zikloturismoa sustatuko da Bide Berdeen Programaren bidez.
4. Hezkuntza eta prestakuntza: Eskola-curriculuma zabaltzea proposatzen da, bizikleta gidatzeari eta bide-segurtasunari buruzko prestakuntza-moduluak sartzeko, eta eskola guztietan mugikortasun-planak sortzea, sarbide iraunkorra eta segurua lehenesteko.
5. Motorizatu gabeko desplazamenduetarako pizgarriak: Motorizatu gabeko desplazamenduen aldeko neurriak ezarriko dira, hala nola bizikletak alokatzeko programak eta mugikortasun aktiboaren sustapena.
6. Txirrindularien segurtasuna hobetzea: Txirrindularien behar espezifikoei erantzuteko araudiak eguneratuko dira eta txirrindulariek erabiltzen dituzten bide-azpiegiturak egoera onean mantenduko dira.
7. Lanbide Heziketa: Lanbide Heziketako prestakuntza-programak egokituko dira txirrindularitzako prestatzaileen eta adituen behar berriei erantzuteko.
8. Azpiegitura seguruak eta kalitatezkoak: Mugikortasun aktiboa indartuko da azpiegitura seguru eta kalitatezkoekin, udalerrien arteko konexiorako.
9. Mugikortasun-eredua berrikustea: Egungo mugikortasun-eredua berrikusiko da, garraio kolektiboa sustatzeko eta auto pribatuaren nagusitasuna murrizteko.
10. Oinezkoentzako ibilbideak sortzen laguntzea: Udal-administrazioekin lankidetzan jardungo da sentsibilitate bereziko eremuetan oinezkoentzako ibilbideak bultzatzeko, hala nola ikastetxeetan.
11. Garraio publikoaren eta alternatiba iraunkorren sustapena: Garraio publikoaren, bizikleten eta ibilgailu elektrikoen erabilera sustatuko da, emisio kutsagarriak murrizteko.
12. Mugikortasun iraunkorra plangintzan txertatzea: Mugikortasun iraunkorra lurralde-antolamenduan eta hirigintza-plangintzan integratuko da.

Ekintza hauek ingurune jasangarriagoa eta osasungarriagoa sortzeko diseinatuta daude, automobil pribatuarekiko mendekotasuna murriztuz eta mugikortasun aktiboko moduak sustatuz, hala nola bizikleta eta oinezko martxa.

PP

Mugikortasunari buruzko proposamenak:

Dokumentuan mugikortasunari buruz aurkeztutako proposamenen helburua da garraio-azpiegitura eta -zerbitzuak hobetzea, pertsonak eta salgaiak Euskal Autonomia Erkidegora errazago lekualdatzeko. Proposatutako neurriek honako hauek biltzen dituzte:

1. Errepideko salgaien garraioaren sektorearekin koordinatzea, profesionalen baldintzak hobetzeko, atsedenlekuak eta bide-sareko inpaktua murrizteko eremuak barne (131. or.).
2. Bidegorrien (bidegorrien) sare bat planifikatzea eta konektatzea, bizikletaren erabilera sustatzeko eskumena duten administrazioekin batera. Horretarako, bizikletaz joateko bidegorrien mapa bat egin beharko da udalerrietan (131. or.).
3. Ibilgailu elektrikoentzako sarbide publikoko karga-puntuen sare bat sortzea 5.000 biztanletik gorako udalerrietan eta landa-eremuetan (131. or.).
4. Ibilgailu industrialen flotak elektriko bihurtzeko eta bateriak kargatzeko sistemak instalatzeko pizgarriak (131. or.).
5. Ibilgailu autonomoa zirkulatzeko eta garatzeko erregulazioa (131. or.).
6. Loiuko eta Hondarribiko aireportuen eta hiriburuen arteko lotura hobetzea, trenaren bidez, eta 25.000 biztanletik gorako udalerrietatik autobus-linea zuzenak sortzea (132. or.).
7. Desgaitasuna duten pertsonentzako garraio publikoaren erabilera erraztea, tranbia hobetzea eta geltokietan ahots bidezko abisuak ematea barne (99. or.).
8. Hidrogenozko ibilgailuentzako azpiegiturak garatzea eta trenbide-pasaguneak kentzea, bide-segurtasuna hobetzeko (131. or.).
9. Errepideko ezbehar-tasaren aurkako borroka, bide-segurtasuneko plan eguneratuak eta seinaleztapena hobetzea (131. or.).

Proposamen hauen helburua Euskadiko garraio-sistema modernizatzea eta eraginkorragoa egitea da, jasangarritasuna, irisgarritasuna eta joan-etorrien segurtasuna sustatuz.

IA erantzuna: Zer ekintza proposatzen dira bizikletaz eta oinez mugikortasuna sustatzeko?

Bizikletazko eta oinezko mugikortasuna sustatzeko, honako ekintza hauek proposatzen dira:

1. Bidegorri-sare bat planifikatu eta konektatzea, bizikleta-bideen mapa bat sortzeko, udalerri ezberdinetatik bizikletaz joatea sustatzeko.
2. Desgaitasunen bat duten pertsonentzako garraio publikoaren erabilera erraztuko duten azpiegiturak sortzea bultzatzea, tranbia hobetzea eta geltokietan ahots bidezko abisuak ezartzea barne. Honek, zeharka, oinezko mugikortasuna bultza dezake, garraio publiko irisgarriagoa eta erakargarriagoa egiten baitu.

Neurri hauek bizikleta eta oinezkoen azpiegitura hobetzeko diseinatuta daude, baita garraio publikoa inklusiboagoa egiteko ere, eta horrek pertsonak garraiobide iraunkorragoak eta osasungarriagoak aukeratzera bultza ditzake, hala nola bizikleta eta ibilaldia.

Hitz kontaketa taula

Palabra	PNV	Bildu	PSE-EE	Podemos	PP
Bizikleta	1	0	8	18	0
Mugikortasun aktiboa	1	0	2	2	0
Oinezko mugikortasuna	1	0	2	5	0
Bidegorri	0	0	0	5	1